Tự tin ban đầu của tôi trong việc xây dựng "chiến lược doanh nghiệp" nhanh chóng nhường chỗ cho sự hoang mang và bế tắc. Từng bước, kế hoạch trở nên phức tạp hơn, trong khi đội ngũ dần kiệt sức. Chỉ sau nhiều năm khởi nghiệp, tôi mới nhận ra sự sai lầm cơ bản và cần phải thay đổi toàn diện.
Khi "chiến lược" chỉ còn là một bản kế hoạch khuyến mãi hời hợt, doanh nghiệp đang đánh mất bản chất quan trọng của marketing. Các hoạt động quảng bá trở nên vô nghĩa và thiếu chiều sâu. Thay vì tập trung vào giá trị thực sự, nhiều công ty chỉ chú trọng đến các chương trình khuyến mãi ngắn hạn.
Tôi vẫn luôn nhớ rõ từng chi tiết của buổi họch hoạch định chiến lược đầu năm cách đây ba năm. Với cương vị CEO, tôi đã vẽ ra một bức tranh toàn cảnh về định hướng phát triển của doanh nghiệp. Từng mục tiêu đều được tôi xây dựng một cách tỉ mỉ.Kế hoạch phát triển của chúng tôi bao gồm việc thành lập 2 chi nhánh bổ sung. Mục tiêu chính là mở rộng thị trường và nâng cao khả năng phục vụ khách hàng. Chúng tôi tin rằng bước đi này sẽ mang lại nhiều cơ hội phát triển kinh doanh.Nhờ áp dụng các công nghệ số và phân tích dữ liệu chuyên sâu, công ty đã thành công trong việc gia tăng doanh số đáng kể. Các chuyên gia đã xây dựng những chiến lược marketing thông minh và nhắm đúng đối tượng khách hàng. Kết quả là doanh số đã tăng trưởng 40% một cách ấn tượng.Tăng cường hiệu quả kinh doanh trên không gian mạng. Việc mở rộng và phát triển kênh bán hàng online đang trở thành xu thế tất yếu của nhiều doanh nghiệp. Chúng tôi đang nỗ lực để tối ưu hóa trải nghiệm người dùng và mở rộng phạm vi tiếp cận khách hàng.Theo chu kỳ ba tháng, đội ngũ phát triển sản phẩm của chúng tôi luôn nỗ lực tạo ra những sản phẩm mới để đáp ứng nhu cầu thị trường. Chúng tôi cam kết mang đến những trải nghiệm độc đáo và tiện ích cho khách hàng. Sự sáng tạo và đổi mới liên tục là động lực chính của chúng tôi.Vẻ bề ngoài của lãnh đạo có thể gây ấn tượng, nhưng thực chất là một chuỗi thất bại liên tiếp. Việc mở rộng kinh doanh không mang lại kết quả như dự kiến. Chi phí tăng cao, trong khi doanh thu vẫn giậm chân tại chỗ. Các sản phẩm mới hoàn toàn không được thị trường đón nhận. Tinh thần nhân viên suy giảm vì không thấy hướng đi rõ ràng.Sự khác biệt giữa kế hoạch hành động và chiến lược phát triển đã trở nên rõ ràng với tôi. Ban đầu, tôi chỉ tập trung vào một loạt nhiệm vụ cụ thể mà không có sự kết nối và định hướng chiến lược. Giờ đây, tôi hiểu rằng cần phải xây dựng một hệ thống tư duy chiến lược để hướng dẫn việc ra quyết định.
Ảo tưởng về sự hiểu biết tuyệt đối của người quản lý
Câu đầu tiên nhấn mạnh về sự nguy hiểm của việc tự cho mình là người hiểu nhất về doanh nghiệp. Những nhà lãnh đạo thường rơi vào cái bẫy ngọt ngào của sự tự mãn, tin rằng mình nắm rõ mọi thông tin và chiến lược. Thực tế, sự tự tin thái quá này có thể dẫn đến những quyết định sai lầm và cản trở sự phát triển của tổ chức. Việc không lắng nghe ý kiến của nhân viên và coi thường những góc nhìn khác có thể là nguyên nhân dẫn đến thất bại của doanh nghiệp. Kinh doanh không phải là lý thuyết suông mà là sự thấu hiểu từng chi tiết. Tôi đã trải qua nhiều thử thách và hiểu rõ hơn ai hết về thực tế vận hành. Những lời khuyên từ bên ngoài nhiều khi chỉ là những góc nhìn hời hợt. Hai năm chìm trong những quyết định sai trái, tôi đã mất gần 2 tỷ đồng một cách vô nghĩa. Mỗi sai lầm như một bài học đau đớn nhưng vô cùng quan trọng. Tôi nhận ra rằng sự thiếu suy nghĩ và vội vàng có thể gây ra những hậu quả khôn lường. Trải nghiệm này đã giúp tôi trở nên minh mẫn và cẩn trọng hơn trong mọi quyết định. Tôi đã học được giá trị của sự kiên nhẫn và suy xét.Chiến lược mở rộng sai lầm: Tôi đã không nhận định chính xác năng lực phục vụ của doanh nghiệp khi quyết định mở rộng sang phân khúc khách hàng giá rẻ. Hệ thống vận hành được xây dựng chuyên biệt cho khách hàng trung và cao cấp, nhưng lại cố gắng tiếp cận một nhóm khách hoàn toàn khác. Điều này gây ra sự không thống nhất và giảm hiệu quả hoạt động.Nhìn lại quá khứ, tôi thừa nhận rằng mình đã điều hành doanh nghiệp một cách thiếu chiến lược. Việc lèo lái con thuyền kinh doanh hoàn toàn dựa vào cảm tính và sự biến động của thị trường, không hề có một kế hoạch được tính toán kỹ lưỡng. Điều này đã làm hạn chế tiềm năng phát triển của doanh nghiệp.
Chiến lược không phải là kho chứa, mà là bản đồ định hướng. Việc lựa chọn có chủ đích sẽ giúp tập trung nguồn lực vào những mục tiêu then chốt. Không phải thu thập nhiều, mà là chọn đúng và hiệu quả.
Ban đầu, tôi tin rằng một doanh nghiệp mạnh mẽ là đơn vị có khả năng mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác nhau. Tôi nghĩ rằng việc phục vụ đa dạng khách hàng và chiếm lĩnh nhiều phân khúc thị trường là dấu hiệu của sự thành công. Tuy nhiên, kinh nghiệm đã cho tôi thấy rằng sự lan man, ôm đồm không phải là con đường đúng đắn.Chiến lược kinh doanh được ví như một bản đồ định hướng phát triển của doanh nghiệp. Nó đòi hỏi sự chính xác trong việc lựa chọn từng yếu tố: khách hàng mục tiêu, kênh bán, sản phẩm và thời điểm. Sự can đảm trong việc loại bỏ những yếu tố không còn phù hợp chính là dấu ấn của những nhà lãnh đạo chiến lược. Mỗi quyết định đều được cân nhắc kỹ lưỡng để mang lại lợi thế cạnh tranh tối đa.
Khi mời một chuyên gia tư vấn chiến lược về dự án, điều đầu tiên họ thực hiện không phải là soạn thảo kế hoạch chi tiết mà là tiến hành phỏng vấn sâu. Các chuyên gia này luôn bắt đầu bằng việc đặt những câu hỏi thấu đáo và chính xác. Mục tiêu của họ là hiểu rõ bối cảnh và nguyên tắc hoạt động của doanh nghiệp.Các doanh nghiệp cần xác định chính xác profile của khách hàng chủ chốt tạo nên 80% doanh thu. Đó là những khách hàng có giá trị mua sắm cao, thường xuyên và có xu hướng giới thiệu thêm khách hàng mới. Chiến lược marketing và chăm sóc khách hàng cần được điều chỉnh phù hợp.Hiện trạng lợi nhuận của từng phân khúc kinh doanh đang như thế nào?Chiến lược sản phẩm: Xác định ranh giới giữa sản phẩm then chốt và sản phẩm phụ trợ. Mỗi sản phẩm đều có vai trò riêng trong hệ sinh thái kinh doanh. Việc định vị đúng sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả.Trong 5 năm tới, tôi muốn phát triển toàn diện cả về chuyên môn và kỹ năng mềm. Tôi sẽ chủ động tìm kiếm các cơ hội học tập và phát triển. Mục tiêu của tôi là trở thành một chuyên gia có ảnh hưởng và giá trị trong lĩnh vực của mình.Sự thẳng thắn của những câu hỏi đã buộc tôi phải khám phá những lỗ hổng sâu kín trong nhân cách. Tôi dần học được cách chấp nhận và đối mặt với những điểm yếu của bản thân. Sự trưởng thành đến từ việc dám nhìn thẳng vào sự thật.
Việc xây dựng chiến lược không đảm bảo chiến thắng tuyệt đối, nhưng việc không có chiến lược lại là con đường dẫn đến thất bại chắc chắn. Mỗi kế hoạch đều chứa đựng những yếu tố bất ngờ và thách thức.
Tôi không có ý định thúc đẩy việc thuê chuyên gia một cách máy móc. Bản thân tôi là minh chứng sống về sự cần thiết của việc biết nhận thức năng lực bản thân. Trải qua quá trình tự mình làm mọi thứ, tôi đã rút ra nhiều bài học quan trọng.Làm chiến lược giống như một cuộc phẫu thuật tinh thần cho doanh nghiệp. Nó buộc người lãnh đạo phải nhìn thẳng vào những điểm yếu và thách thức một cách khách quan. Quá trình này đau đớn nhưng là cần thiết để tái định hình và nâng cấp toàn bộ tư duy vận hành.
Khi sở hữu một chiến lược tinh tường, bạn không còn bị động theo đuổi thị trường nữa. Thay vào đó, bạn trở thành nhà lãnh đạo, chủ động định hướng và điều khiển thị trường theo ý muốn. Đây bài viết hay là bước ngoặt quan trọng giúp bạn vượt trội so với đối thủ.Tôi chấp nhận những sai lầm của mình như một phần tất yếu trong hành trình học hỏi và phát triển. Sự nuối tiếc lớn nhất của tôi không phải là việc mắc sai lầm, mà là đã không nhanh chóng nhận ra và điều chỉnh chúng. Đối với những nhà lãnh đạo doanh nghiệp đang cảm thấy mệt mỏi với việc cứ chạy mãi mà không thấy kết quả, có lẽ điều cần thiết lúc này không phải là tăng tốc độ mà là xây dựng một kế hoạch chiến lược đúng đắn.